Jest stosowany jako przyprawa i jako barwnik spożywczy, w przeszłości używano go także do farbowania tkanin. Kilka słupków szafranu jest w stanie zabarwić na żółto kilka porcji ryżu.
Szafran ma szlachetny zapach pasujący zarówno do dań słodkich, jak i słonych, natomiast w smaku jest gorzkawy, ale stosuje się go w tak małych ilościach, że nie przeszkadza to przyprawianym potrawom.
Sprzedaje się go w postaci nitek i proszku (ta druga wersja jest tańsza i mniej szlachetna, bo łatwiej ją podrobić). Przed dodaniem do potrawy moczymy go w wodzie, winie lub mocniejszym alkoholu. Jedno opakowanie szafranu wystarcza do upieczenia 2 ciast lub przygotowania 8 porcji risotta.
Przyprawę stanowi górna część słupka krokusa i w tym tkwi sekret wysokiej ceny tego specyfiku. Jeden kilogram przyprawy otrzymuje się z 5 arów uprawy krokusa. W dodatku zbiór jest bardzo pracochłonny, odbywa się tylko ręcznie.
Szafran hoduje się go w Azji i w Europie Południowej. Najsłynniejszy jest szafran hiszpański, pochodzący z rozsławionej Cervantesa La Manchy. Jego smak i aromat kojarzy się głównie z kuchnią orientalną, ale jest też nieodzownym składnikiem wielu włoskich dań, między innymi risotta, sosów do gnochci i makaronów, mięs i ryb. Dobrze się komponuje ze smakiem cytryny. Jest używany do aromatyzowania oraz barwienia ciast i deserów.
Zobacz przepis: Risotto alla milanese (po mediolańsku), Arancini – sycylijskie kulki z risotto i serem mozarella.
